Cải cách hành chính thông qua sáp nhập đơn vị hành chính và vận hành chính quyền địa phương 02 cấp được xem là cuộc “cách mạng toàn diện, triệt để”, vừa thần tốc vừa khoa học. Những kết quả ban đầu cho thấy bộ máy mới vận hành ổn định, thông suốt, không để gián đoạn quản lý, an ninh chính trị giữ vững, dịch vụ công duy trì liên tục. 

Việc sáp nhập đơn vị hành chính và đổi mới mô hình chính quyền địa phương 02 cấp đang được triển khai rộng khắp cả nước, theo các nghị quyết của Trung ương và Quốc hội. Đây là bước cải cách hành chính quy mô lớn, hướng tới tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực quản lý và phục vụ nhân dân tốt hơn, đồng thời tạo nền tảng phát triển kinh tế - xã hội bền vững. 

Đây là minh chứng rõ ràng cho quyết tâm đổi mới, xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, góp phần củng cố Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, vì Nhân dân phục vụ. 

Quyết tâm chính trị và sức mạnh đồng thuận 

Ngày 12/6/2025, Quốc hội khóa XV đã thông qua nghị quyết giảm số đơn vị hành chính cấp tỉnh từ 63 xuống còn 34, với 96,44% đại biểu tán thành. Trước đó, Chính phủ phê duyệt đề án sắp xếp cấp tỉnh, cấp xã, đạt tỷ lệ đồng thuận nhân dân 96,19%. Những con số này khẳng định sức thuyết phục của chủ trương tinh gọn bộ máy, thể hiện rõ ý Đảng hợp lòng dân. 

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh đây là “bước chuyển mình chiến lược, là đòi hỏi tất yếu khách quan của nhân dân và đất nước”. Thủ tướng Phạm Minh Chính trực tiếp dự nhiều lễ công bố tại địa phương, chỉ đạo triển khai khẩn trương nhưng không nóng vội, bảo đảm bộ máy vận hành liên tục, thông suốt. Cùng với quá trình sáp nhập, công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, giúp nhân dân hiểu rõ lợi ích, từ đó tạo sự đồng thuận xã hội cao. 

Hiệu quả bước đầu và những con số biết nói 

Thực tiễn đã chứng minh mô hình 2 cấp giúp giảm tầng nấc trung gian, rút ngắn thời gian ra quyết định, tiết kiệm ngân sách từ tinh giản biên chế và cắt giảm chi thường xuyên. Nguồn lực tiết kiệm được tập trung cho hạ tầng, dịch vụ công, cải thiện mức độ hài lòng của người dân. 

Quảng Ninh giảm tới 40% thời gian xử lý thủ tục hành chính; Bình Dương chuyển 284 thủ tục từ cấp huyện xuống cấp xã, giúp phục vụ người dân ngay tại cơ sở. Bộ trưởng Bộ Nội vụ gọi đây là “cuộc cách mạng toàn diện, triệt để”, vừa thần tốc vừa khoa học, thể hiện rõ quyết tâm đổi mới mô hình chính quyền.

Đặc biệt, sau 1 tháng vận hành mô hình mới (từ ngày 01/7 đến 01/8/2025), Chính phủ đánh giá hầu hết địa phương đã hoàn tất sắp xếp, chính quyền mới nhanh chóng đi vào nền nếp. Đến nay, 32/34 tỉnh thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cùng 3.127 Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã; Cổng Dịch vụ công Quốc gia kết nối đồng bộ với toàn bộ 34 địa phương, bảo đảm dịch vụ không gián đoạn, đáp ứng tới 120.000 người dùng đồng thời.

Cùng với đó, Trung ương đã ban hành hơn 60 văn bản hướng dẫn, 28 nghị định phân cấp, cắt giảm và đơn giản hóa hàng trăm thủ tục hành chính. Tình hình an ninh chính trị, trật tự xã hội vẫn ổn định, khẳng định hiệu quả bước đầu của chủ trương lớn. 

Thách thức phía trước và niềm tin đồng hành 

Bên cạnh kết quả tích cực, mô hình mới cũng bộc lộ khó khăn: Hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, đường truyền Internet hạn chế, dữ liệu số hóa chậm; ngân sách cấp xã còn hạn hẹp; tình trạng vừa thừa vừa thiếu cán bộ ở một số nơi. Phân cấp, phân quyền đôi khi còn chồng chéo, thể chế pháp luật cần được tiếp tục hoàn thiện. 

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại cuộc họp tổng kết 1 tháng vận hành mô hình chính quyền 02 cấp yêu cầu “khó khăn đến đâu, tháo gỡ ngay đến đó”, đồng thời nhấn mạnh Chính phủ sẽ họp hằng tuần cho đến khi mô hình 02 cấp vận hành trơn tru, toàn diện. Chỉ đạo được quán triệt theo tinh thần “6 rõ”: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền. Song song với trao quyền, phải siết chặt giám sát, kỷ luật công vụ và tăng cường thanh tra, kiểm tra. 

Thông điệp quan trọng là chính quyền không chỉ quản lý mà phải chủ động phục vụ nhân dân, kiến tạo phát triển. Sự đồng thuận cao từ nhân dân, sự ủng hộ quốc tế cùng quyết tâm chính trị của Đảng và nhà nước là bảo đảm để công cuộc cải cách đi đến thành công. 

Sáp nhập đơn vị hành chính và xây dựng chính quyền 02 cấp là bước cải cách hành chính mang tầm chiến lược, thể hiện rõ ý chí thống nhất của Đảng và nhân dân. Những kết quả đạt được trong thời gian ngắn vừa qua khẳng định chủ trương đúng đắn này đang đi vào cuộc sống. Với tinh thần quyết liệt, trách nhiệm và khát vọng phát triển, bộ máy Nhà nước chắc chắn sẽ ngày càng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ nhân dân tốt hơn, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. 

Nguồn: thanhtra.com.vn